Το περιβάλλων μεταβάλλεται συνέχεια και η γρήγορη προσαρμογή είναι ο μονόδρομος για την επιβίωση .
Τα έμφυτα στοιχειώδη προγράμματα συμπεριφοράς αποτελούν το θεμέλιο πάνω στο οποίο «κτίζονται» ποιο σύνθετα αποκτημένα προγράμματα συμπεριφοράς (ή αλλιώς τα αποκτημένα εξαρτημένα αντανακλαστικά – respondent conditioning).
Τα αποκτημένα προγράμματα συμπεριφοράς δημιουργούνται με τους εξής τρόπους :
1.Η εκπαίδευση από τους γονείς , παιδαγωγούς.
2.Η προσωπική πείρα ( δια των προσπαθειών και λαθών).
3.Η μίμηση στους φίλους, συμμαθητές κ.τ.λ.
Με τον τρόπο αυτό σταδιακά διαμορφώνεται ο χαρακτήρας και η κοινωνική συμπεριφορά του ανθρώπου.
Οι αποκτημένες συνήθειες – συμπεριφορές εκδηλώνονται στις όλες τις δραστηριότητες του ανθρώπου: Ο τρόπος πώς σκέφτεται, αισθάνεται, μιλά, κινείται .
Στο αρχικό στάδιο της διάπλασης των αποκτημένων προγραμμάτων συμπεριφοράς καταβάλλονται κάποιες νοητικές προσπάθειες, στην συνεχεία όμως γίνονται αυτόματα.
Π.Χ. Θα θυμηθούμε, πως μαθαίναμε να περπατάμε, να μιλάμε, να διαβάζουμε, να παίξουμε κ.τ.λ.
Γενικά η πληθώρα των αποκτημένων προγραμμάτων συμπεριφοράς δημιουργείται καθόλου στη διάρκεια της ζωής. Η συντριπτική πλειοψηφία τους είναι ωφέλιμη και απαραίτητη για την επίτευξη των στόχων. Η τελειοποίηση τους συνδέεται στενά με τις συχνές επαναλήψεις .
Οι αποκτημένες συνήθειες – συμπεριφορές δημιουργούνται: στη σωματική, νοητική και συναισθηματική σφαίρα του ανθρώπου .
Συγκριτικά με τα έμφυτα προγράμματα συμπεριφοράς, τα αποκτημένα προγράμματα δεν έχουν μόνιμο χαρακτήρα και μπορούν να μετατραπούν (σε συγκεκριμένες συνθήκες) από μία μορφή σε άλλη, καθόλου στη διάρκεια της ζωής και επίσης δεν κληρονομούνται .
Εκτός από το θετικό ρόλο στην ζωή του ανθρώπου σε ορισμένες περιπτώσεις οι αποκτημένες συνήθειες μπορούν να παίξουν επικίνδυνο ρόλο.
