Μερικοί άνθρωποι, πάσχοντες από τις βαριές μορφές των νευρώσεων, από την έλλειψη της ενημερότητας ή από την υπερβολική ευθιξία ή από τον φόβο να θεωρηθούν «τρελοί» – με επιστημονική έννοια νοητικά άρρωστοι (η αντίληψη που είναι εντελώς αβάσιμη και επικίνδυνη, γιατί χάνεται πολύτιμος χρόνος, και η κατάστασή τους χειροτερεύει και η νεύρωση μπορεί να πάρει το χρόνιο χαρακτήρα) δεν αναζητούν έγκαιρα τη βοήθεια των ειδικών.
Κρίνουμε απαραίτητο να προσθέσουμε, ότι οι νευρώσεις συσχετιζόμενες με το Distress και οι νοητικές ασθένειες-ψυχώσεις (στη συντριπτική πλειοψηφία τους) έχουν διαφορετική αιτιολογία προέλευσης. Π.χ στις ψυχώσεις ανήκουν οι ασθένειες όπως η σχιζοφρένεια, μανιοκαταθλιπτική ψύχωση κ.λ.π.
Στην περίπτωση των ψυχικών νόσων παρατηρείται η «αλλοίωση της προσωπικότητας» του ασθενή. Να απαριθμήσουμε μερικά βασικά συμπτώματα: η αλυσίδα λογικής σκέψης διακόπτεται, εμφανίζονται οι οπτικές και ακουστικές παραισθήσεις, δημιουργούνται διάφορες παράλογες ιδέες, υπάρχει έλλειψη αυτοκριτικής. Ο ασθενής απομονώνεται, «κλείνεται στον κόσμο του», γίνεται επιθετικός (ιδιαίτερα προς τα συγγενικά πρόσωπα). Η καθοριστική αιτία της εκδήλωσης των περισσοτέρων ψυχωτικών νόσων είναι κληρονομική. Άλλες βιοτικές αιτίες, π.χ. υπερένταση (DISTRESS), είναι δευτερεύον σημασίας και δρουν μόνο ως «κινητήριος μοχλός» (trigger mechanism).
Κρίνουμε απαραίτητο να υπογραμμίσουμε , ότι η εφαρμογή της ψυχοθεραπείας στις περιπτώσεις των ψυχώσεων – ψυχικών ασθενειών δεν είναι λυσιτελής , καθότι σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να προκαλέσει μανία καταδίωξης .
Η κύρια θεραπεία των ψυχώσεων είναι η φαρμακευτική αγωγή. Η εξέλιξη της ψυχιατρικής και η νέα γενιά των φαρμάκων αποδείχθηκαν αποτελεσματικά, στην μακροχρόνια απαλλαγή από τα ψυχωτικά συμπτώματα. Αναμφίβολα μία έγκαιρη παρέμβαση απαλλάσσει τον ασθενή από ανεπιθύμητες επιπλοκές και καλυτερεύει σημαντικά την ποιότητα της ζωής .